Λόνγκμεν

Τοποθεσία στα περίχωρα της πόλης Λο-Γιανγκ (βλ. λ.), στη βόρεια Κίνα, με περίφημα σπήλαια-ναούς. Από τα τέλη του 5ου έως τις αρχές του 6ου αι. μ.Χ. σημειώθηκε σε μια εκτεταμένη περιοχή της βόρειας Κίνας άνθηση στα πολυάριθμα σπήλαια-ναούς που προέρχονταν από την ινδική βουδιστική τέχνη. Tεράστιες σπηλιές έχουν κατά μήκος των τοίχων σειρές από κόγχες σκαμμένες σε οριζόντια γραμμή με αγάλματα του Bούδα και του Βοδισάτβα σε στάση στοχασμού και προσευχής. Από το δάπεδο μέχρι την οροφή, υπάρχουν υποστυλώματα πιο φαρδιά στη βάση και διαιρεμένα σε επίπεδα που ορίζουν τον χώρο, με βουδιστικά αγάλματα τοποθετημένα σε κόγχες σε ευθεία γραμμή. Mοτίβα από φύλλα ή άνθη λωτού ή εναλλασσόμενα με σφίγγες έχουν διάταξη φωτοστέφανων που μερικές φορές χρησιμεύουν ως πλάτη σε θρόνο ή ως φόντο για τα αγάλματα των θεοτήτων. Τα πιο περίφημα σπήλαια-ναοί, που κατασκευάστηκαν την εποχή της δυναστείας των Oυέι στη Γιούνκανγκ και στη Λ., αντιπροσωπεύουν αντίστοιχα δύο σταθμούς της γλυπτικής Ουέι. Οι γιγαντιαίοι Βούδες σε βράχο, οι Βούδες και οι Βοδισάτβα σε ανθρώπινο μέτρο των κογχών της Γιούνκανγκ έχουν πάρει τα σχήματά τους από τον κλασικισμό της Γκαντάρα, μεταφρασμένο σε πιο κοντόχοντρα και στρογγυλά σχήματα με γωνιώδεις πλαστικούς δεσμούς και πρόσωπα με έκφραση επιβλητικής πνευματικότητας στο μυστηριώδες χαμόγελο ουέι. Στη Λ. παρατηρείται μια διαδικασία εκσινισμού αυτής της τέχνης. Τα σχήματα γίνονται ρυθμικά, επιμήκη και επίπεδα, οι πτυχώσεις των φορεμάτων παίρνουν ριπιδοειδή διάταξη με όλο και μεγαλύτερη προσοχή στη φόρμα των χαραγμένων πτυχών. Ασυνήθιστη άνθηση, εξάλλου, παρουσιάζει η τέχνη του αναγλύφου, που είχε προηγουμένως κάπως παραμεληθεί, με μία από τις πρώτες επικρατήσεις της γραμμικής καλαισθησίας στις πομπές του αυτοκράτορα και της αυτοκράτειρας της σπηλιάς της Πινγιάνγκ. Ιδιαίτερα φροντισμένη είναι η διακόσμηση των τοίχων και των οροφών, όπου συχνά εμφανίζονται οι απσάρα, ουράνιες νύμφες που πετούν με ελαφριά φορέματα σε φόντο διακοσμημένο με άνθη λωτού και χρωματιστούς ή ανάγλυφους ρόδακες. Ο αριθμός των σπηλαίων-ναών της Λ. φτάνει τους 1.352 με 750 κόγχες, 39 μικρές παγόδες, σκαμμένες και αυτές στον βράχο, και 97.306 αγάλματα. Ανάμεσα σε αυτά ιδιαίτερη μνεία αξίζουν: το σπήλαιο των Δέκα χιλιάδων Bουδων, που ονομάζεται έτσι από τον αριθμό –ακριβώς 10.000– των μικρών αγαλμάτων του Βούδα που διακοσμούν τους πλευρικούς τοίχους, ενώ η οροφή και οι τοίχοι του βάθους είναι διακοσμημένοι με άνθη λωτού και έναν μικρό Βοδισάτβα που προβάλλει σε καθένα από αυτά· το σπήλαιο του Άνθους λωτού, που έλαβε την ονομασία του από το τεράστιο άνθος λωτού στην οροφή· τέλος, το σπήλαιο Γκουγιάνγκ. Το 2000, η ΟΥΝΕΣΚΟ συμπεριέλαβε τα σπήλαια-ναούς της Λ. στα μνημεία παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς.